تبیین، مقایسه و تحلیل فرآیند شکل گیری نظریه های مددکاری اجتماعی (یک مرور سیستماتیک)

مقدمه: در حال حاضر نظریه‌ها نقش بسزایی در همه علوم انسانی از جمله مددکاری اجتماعی ایفا می‌کنند اما نظریه‌های مددکاری اجتماعی هیچ‌گاه بطور جامع مورد مقایسه و تحلیل قرار نگرفته‌اند. این مرور مهمترین نظریه‌های مددکاری اجتماعی را بررسی و مقایسه می‌کند. روش: پایگاه‌های اطلاعات الکترونیکی مرتبط (Pub Med Elsevier, Google Scholar, Critical Social Work, SID, SAGEPUB, CIVILICA و Science Direct) به صورت سیستماتیک با استفاده از کلید واژه‌های Social Work و Theory و نام‌های اختصاصی نظریات جستجو شدند. سپس اسنادی که به تبیین، مقایسه و یا تحلیل نظریه‌های مددکاری پرداخته بودند، استخراج شدند. نظریه‌ها بر اساس دلیل و زمان شکل‌گیری، اهداف، گروه هدف، نقش مددکار اجتماعی و روش، مدت و تمرکز زمانی مداخله مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: 25 نظریه مددکاری اجتماعی مقایسه شدند. بر اساس ظهور و پیشرفت نظریات مددکاری اجتماعی سه موج اصلی در حوزه مددکاری اجتماعی فردی، دو موج در حوزه کار با خانواده و چهار موج در حوزه مددکاری اجتماعی جامعه‌ای معرفی شدند. بسیاری از نظریه‌های مددکاری اجتماعی به منظور تکمیل نظریه‌های قبلی ارائه شده‌اند و بیشتر نظریه‌ها بر زمان حال تمرکز داشته‌اند و در برگیرنده مداخلات بینش محور بودند بلکه مداخلات با تمرکز بر فرد و محیط پیرامون توجه بیشتری نشان داده‌اند. بحث و نتیجه‌گیری: رخ‌دادهای جهانی مانند جنگ‌های جهانی، جنبش‌های اجتماعی چون فمینیست، جهانی شدن، پیشرفت تکنولوژی و اینترنت، در تغییرات نظریه‌های مددکاری اجتماعی بسیار موثر بوده‌اند. در بسیاری موارد مددکاران اجتماعی به عنوان مدافع، توانمند‌کننده و برنامه‌ریز برای برقراری عدالت اجتماعی تلاش می‌کنند. می‌توان پیش‌بینی کرد پدیده‌های جهانی و بین‌المللی در آینده بر تغییرات نظریه‌های مددکاری اجتماعی تأثیر قابل توجهی داشته باشند.